a) Technika konwencjonalna wykonania rzazu podcinającego zwana też europejską jest najbardziej popularną i najczęściej używaną przez drwali na całym świecie. Polega ona na wycięciu części drewna z drzewa czyli wykonaniu dwóch połączonych nacięć/rzazów, pierwszego ukośnego a drugiego poziomego w celu wycięcia „klina” ( rzazu podcinającego). Głębokość 1/3 do ¼ średnicy pnia, kąt między 45 a 70 stopni.
By uniknąć dywagacji w komentarzach chcę dopisać informację o kolejności wycinania rzazów: dla mnie osobiście wygodniej w tej technice wycina się najpierw rzaz ukośny a następnie poziomy. Lecz pisanie przez kogokolwiek o słuszności tej kolejności jest błędem i wynika z braku wiedzy historycznej tego zawodu. Zanim do lasu wprowadzono pilarki spalinowe drzewa obalano za pomocą pił ręcznych i siekier, dlatego najpierw wycinano rzaz poziomy dolny a resztę rzazu podcinającego wyrąbywano siekierami.
W latach 60 do lasu zaczęto wprowadzać pilarki spalinowe, pierwsze największe modele z uwagi na wagę przystosowane były do pracy dwóch osób/operatorów. (Pilarki te są stosowane do dziś w Rosji wraz z pełnym programem szkoleniowym jaki jest potrzebny do ich obsługi.) W tych czasach zaczęto wycinać rzaz podcinający od rzazu ukośnego z prostej przyczyny, pilarki te były tak toporne i trudne w obsłudze że aby zmienic kąt prowadnicy trzeba było ją zdemontować. Więc najpierw wycinano rzaz ukośny przy pionowym ustawieniu prowadnicy, następnie zmieniano o 90 st. kąt prowadnicy i wycinano pozostałe rzazy ( podcinający – poziomy i ścinający ) Więc logika wycinania rzazu podcinajacego od poziomego ma słuszność w tym przypadku. I nie jest błędem technicznym, który może mieć wpływ na bezpieczeństwo lub kierunek obalania. Nowoczesną pilarką wycina się jednak łatwiej zaczynając od rzazu ukośnego.
b) Technika Humboldta opiera się na wykonaniu tego rzazu wycinając go od dołu, jakby na odwrót do techniki europejskiej. Dlaczego? Nazwa wzięła się od nazwiska człowieka który dla ułatwienia sobie pracy, wycinał ten rodzaj rzazu przy wycinkach największych drzew, tylko po to by warzący kilkadziesiąt kilogramów kawał drewna zsuną się po pochylni dolnego rzazu ukośnego. Dopiero kilkanaście lat później, stanowy uniwersytet w Oregonie opublikował raport z badań dotyczący bezpieczeństwa podczas pracy tą techniką, nazwa raportu i techniki została przyjęta od nazwiska wynalazcy.
Taką technikę stosuje się do drzew o dużej masie a kruchej strukturze, oraz do drzew osłabionych (pustych w środku). Zapobiega to osunięciu obalanego drzewa po zerwaniu zawiasy lub w trakcie zrywania jeśli zawiasa jest osłabiona. W PL zaleca się również tę metodę do wycinek prowadzonych na zboczach/stokach przy kierunku obalania w dół zbocza/stoku. Technika ta jest również stosowana przez „wspinaczy” którzy odcinają koronę od pnia na wysokości. Jest to moment w którym może nastąpić cofnięcie obalanego drzewa poza pień w kierunku drwala, ta technika zapewnia stabilniejsze oparcie dla obalanego drzewa zapobiegając takim przypadkom. Plusem jest też to że wycięty kawałek, sam zsuwa się bez konieczności wybijania go siekierą. Warto czasem przećwiczyć tę technikę, która w niektórych krajach jest standardem. Ciekawostka W krajach zachodnich takich jak Kanada czy USA neguje się wycinanie drzew nisko przy ziemi. Pozycja pochylona ogranicza pole widzenia i wydłuża czas reakcji, dlatego nacięcia wykonuje się na wysokości „pasa”. Czasem dla bezbieczeństwa poświęca się nawet dwa kubiki drewna pozostawione na pniu. Jeden z najstarszych i najlepszych filmów na you tube który warto przypomnieć ;) Ścinka cyprysika nutkajskiego (Cupressus nootkatensis) gdzieś na zachodnim wybrzeżu Kolumbii Brytyjskiej. Rzaz podcinający w technice Humboldta wykonany dzięki wcześniejszemu przygotowaniu kilku springboardów. Świetna technika pilarza i jeszcze lepsze widoki.
https://www.youtube.com/watch?v=V-SwpDKkHko
Za najbardziej prestiżowe szkolenia jakie udało mi się ukończyć, uważam te w których na jednego ucznia przypada jeden instruktor. Zazwyczaj takie szkolenia nie kończą się tylko egzaminem, lecz często stażem który odbywa się wraz z instruktorem. Niestety w PL grupy uczniów na kursach liczą czasem 30 osób a program nauczania jest narzucony odgórnie. :( Nawet tym słabo znającym język angielski polecam obejżenie serii szkoleń jakie znajdziecie pod tym filmem.
https://www.youtube.com/watch?v=_lVJ8gTST5U
c) Open-face rzaz podcinający obustronnie otwarty. Stosuje się go do tego by kontrolować upadek aż do uderzenia w ziemię. Na zboczach gór by obalane drzewo nie zsunęło się w dół stoku przy obalaniu z góry na dół.
Trudno jest w tak krótkim poście opisać wszystkie rzazy i techniki wię może w kolejnym "podejściu" ;)
